Ήταν ένα έτος
παρανοϊκό και αλλοπρόσαλλο αυτό που εκπνέει εντός ολίγου. Τα είχε όλα και σε
τιμή ευκαιρίας. Φυσικές καταστροφές, σεισμούς, Ολυμπιακούς αγώνες, παιδιά νεκρά
από βομβαρδισμούς, ψυχοπαθείς να σκορπούν τον τρόμο σε πολλές γωνιές του κόσμου,
Brexit και έναν
παράφρονα να εκλέγεται πρόεδρος των ΗΠΑ. Χώρια τον μακρύ κατάλογο διάσημων προσώπων, που
σαν άνθρωποι κι αυτοί μας άφησαν χρόνους και ακόμα τους κλαίμε μαζί με κάμποσα
εκατομμύρια αμάχους που δεν θα μάθει ποτέ κανείς τα ονόματά τους.
Να όμως που
επιβιώσαμε από την επιδημία του περονόσπορου που έπεσε. Και τώρα που τελειώνει
ημερολογιακά τουλάχιστον ο παρα-λογισμός, έρχεται η ώρα για τον απο-λογισμό.
Μια χιονοστιβάδα από τοπ-τεν και λίστες άκρως υποκειμενικού χαρακτήρα (αυτή είναι
και η γοητεία τους όμως) μας καταπλακώνει προσπαθώντας να αιχμαλωτίσει σε μικρά
κουτάκια την ουσία της περιρρέουσας ατμόσφαιρας της δίσεκτης χρονιάς και να
απαθανατίσει (ή να ορίσει) το zeitgeist του γέρο-χρόνου που περνάει πια στην ιστορία. Αυτή είναι πάνω-κάτω
η χρονική στιγμή που συνειδητοποιούμε ότι το κεφάλαιο που ζούμε κλείνει και ένα
νέο, ανοιχτό και άγραφο υψώνεται μπροστά μας. Και έτσι ένα άγχος μας κατακλύζει,
έχοντας γνώση των παρελθοντικών αμαρτιών, να επιβάλλουμε στους εαυτούς μας μια
σειρά κανόνων που θα μας εμποδίσουν να επαναλάβουμε μπαγιάτικά λάθη στην φρέσκια
χρονιά- και για τους οποίους έχουμε την ψευδαίσθηση ότι «τέρμα τα ψέματα, φέτος
θα τους τηρήσουμε».
Κάθε χρονιά οι
ίδιες υποσχέσεις: new year,
new me. Δεσμευόμαστε ότι θα
αλλάξουμε τα πάντα, τον κόσμο και τον εαυτό μας. Το παρελθόν είναι όμως εκεί.
Το βλέπεις κάθε φορά που παραδομένος στη δύναμη της συνήθειας γράφεις την
περσινή χρονολογία, για να την καλύψεις με μια παρορμητική μουντζούρα την
επόμενη κιόλας στιγμή. Μετά η συνήθεια επεμβαίνει και το νέο έτος εισέρχεται
στην φάση της κανονικότητας. Και κάπου εκεί οι μεγαλόπνοες αυτο-υποσχέσεις
χάνονται μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας.
Συνειρμικά, η
λέξη απολογισμός φέρνει στο μυαλό την λέξη απολογία. Δεν είναι μόνο μια απλή
ανασκόπηση. Είναι μια απολογία απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους. Μια
συγγνώμη για τους περσινούς στόχους της ίδιας μέρας που δεν εκπληρώθηκαν, που κάποιοι
από αυτούς δεν πέρασαν καν από το στάδιο της ιδέας σε αυτό της απόπειρας. Μπορεί
να έφταιγαν η κρίση, οι υποχρεώσεις, τα απροσδόκητα της ζωής, η βαρεμάρα. Από όλα
τα συμβάντα της ζωής μας, σημαντικά και ασήμαντα, μικρά και μεγάλα, πόσα ζήσαμε
και χαρήκαμε πραγματικά και έντονα μέσα στη χρονιά που πέρασε; Πόσες βόλτες, εκδρομές
κρασιά και καφέδες χαρήκαμε χωρίς τη μηχανική συνήθεια να κοιτάμε το κινητό μας;
Πόσες επιθυμίες μας πραγματοποιήσαμε χωρίς να μας απασχολεί η κρίση και η άποψη
των άλλων; Πόσες φορές κάναμε τη ζωή την δική μας ή των γύρω μας (φίλων, γνωστών,
αγνώστων) έστω λίγο καλύτερη χωρίς να καταπιούμε την βιαστική δικαιολογία του «δε
βαριέσαι»; Και πόσα από όσα πράξαμε ήταν καθαρά υποκινούμενα από τη δική μας αυτοδύναμη
βούληση και όχι από την τυφλή υπακοή σε συμβάσεις και πρέπει που κάποιοι άλλοι,
φανεροί ή αφανείς, επέλεξαν για εμάς;
Άλλη μια χρονιά φτάνει
στο τέλος της. Άλλο ένα ψηφίο αλλάζει. Τι είναι αυτό που αλλάζει στα αλήθεια όμως
τη στιγμή που το 6 θα γίνει 7; Πώς γίνεται μέσα σε ένα δευτερόλεπτο, όταν οι δείχτες
του ρολογιού συναντηθούν στα μεσάνυχτα το παρόν να γίνει πέρυσι; Ποιος είσαι σε
σχέση με ένα χρόνο πριν, την ίδια μέρα, την ίδια ώρα; Ποιος θα είσαι σε έναν
χρόνο ακριβώς; Ίσως τελικά αυτά τα ερωτήματα να μην έχουν και απάντηση. Ή ακόμη και αν έχουν, ίσως να την ξέρεις σε έναν χρόνο.
Καλή χρονιά,
λοιπόν, και ευτυχισμένο το νέο έτος. Με λιγότερους θανάτους και περισσότερη
ζωή- όπως την επιθυμεί και την ορίζει ο καθένας μας.
ΚΚ
